Ligging

San José de Apartadó maakt, samen met de 32 gehuchten waarover het jurisdictie heeft, deel uit van de gemeente Apartadó in de subregio Urabá in het Noordwesten van Colombia. Het behoort tot het departement Antioquia. Haar ligging als toegangspoort tot het bergmassief Serranía de Adibe maakt San José tot strategisch punt voor de hoofdrolspelers van het gewapend conflict in de regio, omdat dit gebergte toegang verschaft tot de Departementen Córdoba, Chocó en Antioquia. Voor deze zone bestaat een sterke economische en geostrategische belangstelling.

Ondertekening van de oprichtingsakte van de Vredesgemeenschap

De verergering van het gewapend conflict in de zone , het aanrichten van twee grote bloedbaden door paramilitaire groepen in de jurisdictie van San José de Apartadó (één in september 1996 en een tweede in februari 2007) en het besef van de ernst van het probleem van gedwongen ontheemding op nationaal vlak, stimuleerden de boeren om met de hulp van het Bisdom Apartadó en van instellingen als Rechtvaardigheid en Vrede (van de Conferentie van Religieuzen van Colombia) en van het Centrum voor Onderzoek en Volksopvoeding CINEP, om een proces van overleg en vorming op te starten, dat leidde tot het zich uitroepen als Vredesgemeenschap. Deze akte werd op 23 maart 1997 ondertekend in aanwezigheid van verscheidene diplomatieke delegaties die in Colombia geaccrediteerd zijn en van nationale en internationale NGO’s.

Leden en vestigingen

De Vredesgemeenschap bestaat uit 1300 boeren en boerinnen, vandaag verspreid over de vestigingen van San Josesito (van de Waardigheid), La Unión en Arenas Altas. San Josesito is een nieuwe vestiging door de Vredesgemeenschap gebouwd om onderdak te verschaffen aan de families die in het dorp San José woonden. Deze families beslisten hun woningen te verlaten als reactie op de eenzijdige beslissing van de Colombiaanse regering om in hun dorp een politiepost te installeren, na het bloedbad op 8 personen van de Vredesgemeenschap op 21 februari 2005. (De gemeenschap wijst het officiële leger aan als materiële dader van dit feit.) In dit bloedbad werd Luis Eduardo GUERRA vermoord. Hij was de vertegenwoordiger van de gemeenschap bij de onderhandelingen met het Kantoor van de Vicepresident, om juist overleg te hebben om de politiepost buiten de vestigingen van de Vredesgemeenschap te hebben, want hun principe van neutraliteit laat de aanwezigheid binnen hun leefruimten van geen enkele gewapende partij toe.

Humanitaire zones

De Vredesgemeenschap promoot het in het leven roepen van humanitaire zones voor de bescherming van de burgerbevolking in hun zone van invloed. Op dit moment zijn er 8 humanitaire zones in de gehuchten Alto Bonito, Miramar, Arenas, Mulatos, La Cristalina – La Linda, Buenos Aires, Bellavista en La Guatinaja.

Engagementen

De afspraken door de leden van de Vredesgemeenschap op zich genomen:

• noch direct, noch indirect deelnemen aan de oorlog;

• geen wapens dragen en er van afzien om wapens, munitie en springstoffen te bewaren;

• afzien van elke hulpverlening aan om het even welke partij in het conflict;

• de gewapende actoren niet ter hulp roepen bij persoonlijke of familiale problemen;

• geen informatie verhandelen of geven aan geen enkele partij;

• zich engageren om aan het gemeenschapswerk deel te nemen

• geen onrecht of straffeloosheid aanvaarden .

Deze engagementen staan op grote borden geschreven bij de omheiningen niet alleen van hun gemeenschapsterreinen (plaatsen waar ze werken) maar bij de in- en uitgang van elke huizenblok waaruit de Vredesgemeenschap bestaat. De Gemeenschap heeft ook democratisch beslist het verbruik en de verkoop van sterke drank te verbieden, vanuit de overweging dat conflicten tussen dronken mensen een voorwendsel kunnen vormen voor de tussenkomst van de gewapende groepen.

Hun principes

Vrijheid, transparante dialoog, respect voor pluralisme, solidariteit, weerstand en gerechtigheid.

Hun organisatie

In wezen bestaat hun organisatiestructuur uit 3 instanties:

Interne raad: is na de algemene vergadering de hoogste autoriteit van de Gemeenschap.

Comités: voor vorming, communicatie, sport, economie, mensenrechten.

Werkgroepen: zij vormen de fundamentele motor van de economische strategie van de Gemeenschap en ze vertegenwoordigen een praktisch mechanisme voor reflectie en het nemen van beslissingen van collectief belang.

Slachtoffer van hoge niveaus van geweld

Vanaf de ondertekening van de akte waarbij ze zich uitroepen als Vredesgemeenschap, werden ze slachtoffer van meer dan 500 zware schendingen van de mensenrechten: paramilitaire politieposten op de weg tussen San José en Apartadó, bloedbaden, gedwongen ontheemding, verkrachting van vrouwen, het afbranden van huizen, economische blokkades, het stelen van landbouwgoederen of van het geld dat deze goederen opbrachten, stigmatisering en voortdurende bedreigingen, het beschieten van huizen, het plaatsen van springstoffen in hun velden, pogingen om de leiders en internationale begeleiders te judicialiseren en selectieve moorden. Meer dan 170 leden van de Vredesgemeenschap en bewoners van de zone werden vermoord in deze 10 jaar van burgerlijke weerstand.

Erkenning binnen Colombia

Semana, het belangrijkste weekblad van Colombia, verkiest samen met de Fundación Liderazgo y Democracia (Stichting Leiderschap en Democratie) elk jaar de 20 beste leiders van Colombia. In 2015 werd de wettelijk vertegenwoordiger van de Vredesgemeenschap, Germán Graciano gelauwerd als één van de 20 beste leiders van Colombia (Los Mejores Líderes de Colombia)(op 23 september 2015). Er waren niet minder dan 600 kandidaturen. Hij werd verkozen omwille van het verdedigen van de geweldloosheid en de neutraliteit van de Vredesgemeenschap van San José de Apartadó.

Internationale erkenning

Enkele van de onderscheidingen die de Gemeenschap kreeg:

• 1998: de Pfefferprijs voor de Vrede, geschonken door FOR (Fellowship of Reconcillation) van de VS.

• 2007: erkenning van Brigida González, één van de leidsters van deze boerengemeenschap, met de prijs van de “creativiteit van de vrouw in het landelijk milieu”, toegekend door WWSF (Engelse afkorting van) de Stichting Wereldtop voor de Vrouw, gevestigd in Zwitserland; voordracht voor de Nobelprijs voor de Vrede door AFSC (American Friends Service Commitee);

• 2007: de Vredesprijs, toegekend door een platform van partijen, vakbonden en burgerbewegingen van de Stad Aken in Duitsland (Aachener Friedenspreis).

• 2007: de prijs “Testimone di Pace” toegekend door de Stad Ovada en het Centrum voor Vrede en Geweldloosheid ‘Raquel Corrie’ in Italië.

• In 2011 waren ze bij de 3 finalisten van de Sacharovprijs (voor de Vrijheid van Denken) van het Europees Parlement. Ze moesten het alleen afleggen tegen de fakkeldragers van de Arabische Lente toen.

• in 2018 ontving Germán Graciano, Wettelijk Vertegenwoordiger en lid van Interne Raad van de Gemeenschap, de 'Nationale Prijs van Verdediger van de Mensenrechten' van Diakonia, een NGO van de Zweedse kerk. Hij ontving de prijs voor zijn werk ter verdediging van het territorium en het welzijn van zijn gemeenschap.

• Begin 2019 ontvingen ze de 'Memorial Joan XXIII 2018' van het Institut Victor Seix de Polemologia van de Internationale Universiteit voor de Vrede van Sant Cugat del Vallès bij Barcelona voor het vredevol verdedigen van hun gronden en van het recht op leven.

23 maart 2022: 25ste verjaardag van de Vredesgemeenschap: 25 jaar leven, 25 jaar weerstand, 25 jaar agressie, 25 jaar straffeloosheid, 25 jaar onrecht

Die 25^ste verjaardag wordt gevierd vanuit herinnering, kunst, muziek, dialoog over rechtvaardigheid, vooruitgang en tegenslagen in de huidige context: de boerenarbeid en de verdediging van de grond. Iedereen die een belangrijke en betrokken rol heeft gespeeld in de loop van deze jaren is uitgenodigd om hen te vergezellen en om dit proces van weerstand te delen. De activiteiten starten op 20 maart met de dag van de Boerenuniversiteit van de Weerstand en worden afgesloten op 23 maart vanaf 8:00 uur ’s morgens met een ontmoeting van de wijsheid, de cultuur, de kunst en het gedenken